Leren in het moeras
2b6685eec6cf0fd9c301c9444fb9446917a4027e • 24 februari 2020
Life events. Ze zijn er. Soms voorzien. Meestal niet.
UMC (AMC). Gang G. Vijfde verdieping. De lift gaat trager dan ooit. Ik ben onrustig. Een rare kriebel beweegt door mijn lijf. Zenuwen. De deur schuift open. Gang door. Schuifdeur door. Er zit twee uur tussen het telefoontje van de uitslaapkamer en nu. Alles is goed gegaan, zei de dame van de uitslaapkamer. Ik ben benieuwd hoe ik hem ga aantreffen. Mijn man. Rechtop in bed, blijkt. Met een dubbele boterham. “Hoi schat”. Verbaasd zeg ik gedag terug. Ik geef een kus. En ontvang er ook een. Dan neemt de nieuwsgierigheid het over. “Mag ik kijken?” Hij slaat het laken weg en ik ben getuige van een netjes ingepakt been. Iets meer dan een half been. De andere helft is die ochtend geamputeerd. Een zorgvuldig voorbereide en overwogen amputatie, met behoud van de knie. Mazzelaar. Want dat is altijd beter dan dat je je kniegewricht moet missen. Ik moet even wennen maar het ziet er netjes uit, zeg ik. Mijn secundaire reactie patroon laat me niet in de steek. Handig. En tevens een valkuil. Want die primaire emotie heeft ook een plek nodig. T.z.t. Want ik kan er in eerste instantie nooit bij. Ik weet hoe het werkt.
We gaan een nieuw avontuur tegemoet. Een avontuur waarbij er meer bewegingsvrijheid is, minder pijn en we de grote operaties vaarwel zeggen. Een positief vooruitzicht. Maar eerst moeten we het moeras door. Voor René het moeras van revalidatie, dealen met verschillende soorten pijn (waaronder fantoompijn), accepteren van zorg en onderzoeken en ervaren tot hoe ver je kan gaan. De uitdaging voor ons samen is in verbinding blijven, communiceren en onze jonge zonen meenemen in wat er gebeurt en oog hebben voor hun beleving en vertaling van dingen.
De uitdaging voor mij is om niet te veel ballen tegelijk in de lucht te willen houden en het ‘goed doen’ los laten zodat ik ruimte creëer voor relaxt blijven, humor en omgaan met stress. Want die stress gaat komen. Ik weet alleen nog niet in welke vorm en op wat voor manier. Anticiperen kan tot op zekere hoogte. Bij wat er over blijft gaat het vooral over ‘hoe je er mee om gaat’. Joe! Kom maar op. Ik ben er klaar voor.
Life events
Ze zijn er. Soms voorzien. Meestal niet. Welke ruimte gun jij jezelf als er dingen in je leven gebeuren die je raken? Die van invloed zijn? Groot of klein. Die je uitputten of juist in de adrenaline drive duwen, waarin rusteloosheid de boventoon voert? Dieptepunten of je echt even geen raad weten hoe nu verder te gaan zijn de beste leermeesters. Leren in het moeras. Het is een uitstekende kans om je reflectievermogen, veerkracht, dankbaarheid en je vermogen om te genieten de ruimte te geven. Dat doen is bewezen effectief. Maar vergeet niet om zo nu en dan ook even flink te balen, te huilen, ongelukkig te zijn, paniek te voelen. Verdriet dat niet naar buiten kan gaat gisten en rotten; zegt psychiater Dirk de Wachter treffend.
Laat je niet in de lure leggen door de maakbaarheid die de gelukssupermarkt je voorspiegelt. Dat geeft meer druk dan ruimte. (o, je bent niet gelukkig? -> eigen schuld, je moet gewoon even deze tien tips opvolgen). Onderzoek wat voor jou
betekenisvol
is, wat
zingeving
voor jou is (wat is voor jou het goede leven?), wat houdt
‘het kleine goede’
voor jou in? En niet te vergeten: anderen. Samen zijn met
anderen
maakt dat wat er is dragelijk, zorgt voor nabijheid en dat draagt dan weer bij aan je geluk.

Hou jij van “living on the edge?” Al dan niet met veiligheidslijn? Ik hou er wel van. De spanning opzoeken. Buiten de gebaande paden. Hier en daar wat spanning kan geen kwaad. Het kan je zelfs tot goed presteren aanzetten. Maar chronische stress kan je brein ernstig ontregelen. Je krijgt dan de stresshormonen niet meer terug geschroefd naar het niveau waarin je oprechte ontspanning ervaart. (En daarmee bedoel ik dus niet met je laptop op schoot en een actieve smartphone een film op tv kijken. Ik noem maar iets…) Gezonde of chronische stress? Gezonde stress is nodig om acute situaties het hoofd te kunnen bieden. Je reageert alert, onthoud dingen beter en bent gefocust. Is de situatie voorbij dan zakken de stresshormonen weer naar het rustniveau. Maar als er regelmatig nare of ingrijpende gebeurtenissen voordoen is er te weinig tijd om stresshormonen naar het rustniveau te laten zakken. En dan is er sprake van chronische of giftige stress. Het hoeven overigens niet grote gebeurtenissen te zijn. Gevaarlijker zijn de subtiele en langdurige invloeden vanuit de omgeving. Belastend werk, slecht slapen, chronisch lawaai, te weinig bewegen. Chronische stress of Toxische stress is gevaarlijk. Op meerdere gebieden. Naast de burn out en de depressie die op de loer liggen heeft chronische stress invloed op de structuur van je hersenen, je organen, het sturen van je emoties en je vermogen om te plannen en beslissingen te nemen. Dikke kans dat je net de verkeerde beslissing neemt als je langdurig onder druk staat. Waardoor je in een nieuwe cirkel van stress terecht komt. Het waarschuwende brein Snibbig reageren, belangrijke afspraken vergeten, een onbedaarlijke huilbui krijgen of iemand in het verkeer die een foutje maakt de volle laag geven alsof hij/zij je persoonlijk onderuit gehaald heeft. Herkenbaar? Als die reacties zich vaker voor doen dan je lief is, is het tijd om alert te zijn. Zie het als een waarschuwing van je brein. ( => JOE! Haal de druk van de ketel, er moet iets veranderen!) Frisse lucht in je agenda en je dagelijks leven Mogelijk herken jij jezelf hier ook in. Niets menselijks is mij vreemd dus ik beschrijf vaak mijn eigen ervaringen als voorbeeld ;). Maar goed. Veranderen. Je drukke schema omgooien. Hoe dan?? Naast alle ernstige dingen die ik opgeschreven heb is er goed nieuws. Het proces van chronische stress is omkeerbaar. Afhankelijk van de duur en de situatie kan dit relatief snel. Bewegen, buitenlucht en slaap zijn hierbij heel belangrijk. En daarnaast geef ik je nog een paar andere handvatten mee. Je bent niet geholpen met een quickfix. Verandering vraagt geduld en doorzettingsvermogen. Wat gaat helpen is dat je het makkelijk en leuk maakt voor jezelf. Ik geef je een paar handvatten mee geven die je meteen kan gebruiken: Start met mindful bewegen -> wandelen/sporten op een voor jouw prettig tempo in buitenlucht; Slaap voldoende; Zoek vaker het gezelschap van je vrienden op; Regelmatig mediteren levert je een beter werkgeheugen op, ondersteunt bij het omgaan met emoties en helpt bij flexibel reageren op nieuwe dingen -> je brein weerbaar maken. Onthoud hierbij dat 'you do you' voldoende is. Oftewel: maak het jezelf comfortabel. Als jij niet lekker zit in kleermakerzit op een kussen maar wel ondersteboven op een bank dan doe je dat :) Er zijn veel gratis meditaties te vinden op youtube en er zijn verschillende apps die je kan downloaden; Adem in, adem uit. Oftewel zorg voor stress relieve -> adem in 7 tellen in, hou je adem even vast en adem in 5-7 tellen uit, hou je adem even vast en adem opnieuw in. 1-2 minuten. Doe dit een paar keer per dag. (achter je bureau, bij het koffie halen, op de wc, onder de douche, in de file); Maak een kwartaal planning en een week planning zodat je overzicht hebt waar nog ruimte zit en waar niet. Zodat je beter weet waar je “ja” tegen gaat zeggen. Begin ALTIJD met het inplannen van “me time” in je week planning en hou je daar aan ;) (tip: download gratis een planner van Pinterest) Organiseer minder moeten en maak keuzes vanuit verlangen ; Organiseer momenten waarin je werkt met flow . Bij flow ga je volledig op in een activiteit die jou voldoening geeft. (in een volgend blog ga ik hier verder op in) Heb je werk dat belastend voor je is? Ga op onderzoek uit wat beter bij je past. Ben je toe aan krachtige keuzes? Wil je werk maken van verlangen, persoonlijk leiderschap, verandering die je organisch toepast en praktische aanpak? Plan een gratis (koffie) afspraak met mij in.

Thuis ben je…. “Kom bij mij thuis en wordt zelf een hotel mens” zei Arnon Grünberg tegen mij in de mail die via #decorrespondent was verzonden. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Wat is een hotelmens? Hoor ik daar ook bij? En wanneer voel ik mij thuis? Die zoektocht wilde ik wel maken op een zaterdagavond. En ja, samen met Arnon leek me ook gezellig. En dus ging ik zaterdag op pad. Naar Noordwijk met een rolkoffer vol herinneringen. Want dat was in de mail gevraagd. Als echt zoekend hotelmens met rolkoffer, inclusief bijbehorend geluid en softshell jas kwam ik aan in Noordwijk. Ik ging op zoek naar het verzamelpunt. In de mail van Arnon Grünberg stond dat ik ruim op tijd moest zijn. Voor de eerste keer was ik dat. Omdat ik wist dat Arnon die mail niet alleen aan mij gestuurd had verwachtte ik nog meer zoekende hotelmensen. Inclusief overlastgevend geluid van rolkoffers. Er was niemand. Midden op de afgesproken plek stond ik alleen. Vijftien minuten voordat ik er uiterlijk moest zijn. Ik begon te twijfelen. Het zou niet de eerste keer zijn dat ik op een verkeerde dag, een verkeerde datum of een verkeerd tijdstip ergens op duik. Meestal is dat niet erg. Behalve die ene keer toen ik naar Schotland op vakantie ging. De boot naar Schotland vond het nodig om een dag eerder te vertrekken dan dat ik in mijn hoofd had. Dat was een leermoment. Ik keek nog een keer naar de mail. Alles klopte. Ik besloot te blijven staan. “Ben jij er ook één?” Er verscheen een hoofd boven een rand uit . “Ben jij er ook één?” Zei ze. En het hoofd bewoog zich merkwaardig langzaam verder naast de rand. Er verscheen nog een tweede hoofd. Die nieuwsgierig naar me keek. “Ik ben er ook één” zei ik. Er vanuit gaande dat zij ook zoekende hotelmensen waren. De twee zoekende hotelmensen bleken op een fiets te zitten. Ze sloten met fiets en al bij mij aan. Langzaam kwamen er steeds meer zoekende hotelmensen met tassen en koffers bij. Er was maar één andere rolkoffer meegenomen. De groep bleef prettig klein. Twee dames met een lijst en een boek keken of iedereen er was. Dat was niet zo. We begonnen. Niemand wist waaraan. Er werd een stukje voorgelezen uit het nieuwe boek van Arnon Grünberg “Thuis ben je - Berichten van een hotelmens”. Daar kwam een opdracht uit voort en al wandelend en vertellend door Noordwijk leerde ik een nieuw rolkoffer persoon kennen. Binnen 5 minuten vertelden we dingen die maar heel weinig mensen wisten. Merkwaardig dacht ik. De rolkoffer persoon die aan mij gekoppeld was leek me betrouwbaar. Ik vond haar aardig. En dus vertelde ik. Datzelfde deed ze bij mij. Al wandelend bij een zonsondergang. Tien minuten daarvoor had ik haar nog nooit gezien. Delen met de zoekende hotelmens In het hotel aangekomen mochten we plaatsnemen aan een lange tafel. Arnon Grünberg had regels geschreven die mij hielpen bij een schrijf opdracht. Ik schreef. Daarna gingen we naar een hotelkamer. En daar ontmoette we Arnon, de schrijver en (hotel)mens. Ieder zoekend hotelmens las zijn verhaal hardop voor. Mooie verhalen, open en eerlijk. Ik las als laatste voor. Presenteren en vertellen voor groepen gaat me makkelijk af. Zo niet deze avond. Met hoge ademhaling en trillende handen las ik mijn verhaal voor. Het verhaal opschrijven is één ding en het vervolgens hardop delen is een tweede. Ik bevond mij duidelijk buiten mijn comfort zone. Ik weet dat ik dan aan het leren ben. Mits de setting veilig is. Thuis ben je…. Ik heb het als een bijzondere avond ervaren met een hoog “voel je thuis” gehalte. Een onverwachte bijkomstigheid is dat deze avond mij weer nieuwe inzichten heeft gegeven over buiten je comfort zone treden, veiligheid en persoonlijke grenzen. En dat is een hele waardevolle ervaring voor de groepen die ik train, waar veiligheid vrijwel altijd van belang is. Ik heb ook veel bijgeleerd over zoekende hotelmensen met tassen en koffers die bij hun passen. :) Ik begon deze avond met een zoektocht. Een nieuwsgierigheid. En ik meen voor mijzelf een mooi antwoord te hebben gevonden op de vraag “Thuis ben je…” : Thuis ben ik waar ik mij veilig voel. Met veel dank aan #decorrespondent en #Arnongrunberg voor het organiseren van deze avond.